Tuyên truyền giáo dục là một trong 3 chức năng của tổ chức công đoàn, thông qua công tác tuyên truyền giáo dục để giúp CNVC-LĐ, đoàn viên công đoàn hiểu và nhận thức đúng đắn về lập trường, quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước trong từng thời kỳ cách mạng, nhất là trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước, thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. Có nhận thức đúng thì hành động thực hiện của mỗi cá nhân mới đúng, mới vượt qua được những khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ giao.

     Nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật cho CNVC-LĐ, quán triệt tinh thần chỉ đạo tại Nghị quyết số 20-NQ/TW của Đảng về tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Nghị quyết số 04/2006/NQ-TLĐ ngày 03/4/2006 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục của tổ chức công đoàn trong tình hình mới; Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư BCH Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khóa XI về nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong công nhân, viên chức, lao động trong tình hình mới; thời gian qua LĐLĐ tỉnh đã chỉ đạo các cấp công đoàn đã bám sát nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và các sự kiện chính trị của đất nước, địa phương từng bước đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và tổ chức các đợt học tập chính trị tại cơ sở với nhiều nội dung và hình thức đa dạng phong phú qua đó giúp cho CNVC-LĐ thấy được niềm tự hào về truyền thống dân tộc, truyền thống cách mạng của giai cấp công nhân Việt Nam, đồng thời giúp cho người lao động, người sử dụng lao động nâng cao về nhận thức, thực hiện tốt hơn chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, ý thức chấp hành  pháp luật, chấp hành kỷ luật, thực hiện có hiệu quả công tác cải cách hành chính, tạo không khí phấn khởi, đoàn kết thống nhất trong cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp khắc phục mọi khó khăn, thách thức thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, từng bước nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp.

     Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nội dung và phương pháp tuyên truyền, giáo dục còn những vấn đề chưa phù hợp: còn nặng về lí luận, chưa sát với yêu cầu cụ thể đa dạng của từng loại hình cơ sở, về cơ bản mới tập trung chủ yếu ở cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp. Việc tuyên truyền, giáo dục chủ yếu mới chỉ đến cán bộ công đoàn cơ sở, công tác tuyên truyền về chính sách, pháp luật lao động, về tổ chức công đoàn cho người lao động và người sử dụng lao động ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước còn hạn chế.

     Trong sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước, khi chúng ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhiều thành phần kinh tế cùng tồn tại, phát triển và được bảo vệ, dẫn đến sự biến đổi về cơ cấu xã hội, sự phân tầng ngay trong nội bộ giai cấp công nhân với những lợi ích khác nhau, và cùng với đó là mặt trái của kinh tế thị trường đang hàng ngày, hàng giờ tác động vào cuộc sống vật chất và tinh thần của nhân dân nói chung và nhất là giai cấp công nhân nói riêng. Trong khi đó, thế giới đang chuyển biến mạnh mẽ dưới tác động của cách mạng khoa học và công nghệ, của xu hướng toàn cầu hóa, sự phụ thuộc lẫn nhau trong cộng đồng quốc tế về kinh tế, chính trị, sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế tri thức, thúc đẩy nhanh quá trình trí thức hóa lao động công nghiệp, dịch vụ. Với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang đặt ra nhiều thuận lợi và khó khăn trong công tác tuyên truyền: Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 dù mới bắt đầu nhưng nó đang phá vỡ cấu trúc của hầu hết các ngành công nghiệp ở mọi quốc gia, báo trước sự chuyển đổi của toàn bộ hệ thống sản xuất, quản lý và quản trị. Theo dự báo của các chuyên gia, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ là nền tảng để kinh tế chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình dựa vào tài nguyên, lao động chi phí thấp sang kinh tế tri thức. Đặc biệt, nền công nghiệp 4.0 sẽ tạo ra những thay đổi lớn về cung - cầu lao động trên thế giới. Các nhà kinh tế và khoa học đã cảnh báo, trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, thị trường lao động sẽ bị thách thức nghiêm trọng giữa cung và cầu lao động cũng như cơ cấu lao động. Nền kinh tế với trình độ tự động hóa cao và có tính sáng tạo, đòi hỏi người lao động phải thích ứng nhanh với sự thay đổi của sản xuất nếu không sẽ bị dư thừa, bị thất nghiệp. Những xu thế đó đã tác động mạnh mẽ đến quá trình hình thành và phát triển, mở ra những thuận lợi, cơ hội mới và cũng đặt ra những khó khăn, thách thức mới cho lực lượng lao động của chúng ta. Trong điều kiện đó, nhiều vấn đề nảy sinh mâu thuẫn trong thực tế cuộc sống:

     - Một bộ phận công nhân mà chủ yếu là lực lượng công nhân mới (những học sinh mới rời trường phổ thông, con em nông dân và các tầng lớp nhân dân khác mới tham gia vào đội ngũ công nhân), còn hạn chế về nhận thức, nhất là nhận thức về chính trị, xã hội, về trách nhiệm công dân, lòng yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc, về ý thức trách nhiệm và kỷ luật lao động.

     - Một số lượng rất lớn công nhân hiện nay ít được đào tạo về tay nghề nên chỉ làm được những công việc giản đơn, không đòi hỏi tính sáng tạo, cùng với đó là tính chuyên nghiệp, ý thức tự giác, kỷ luật còn thấp. Theo số liệu điều tra về trình độ học vấn, tay nghề của công nhân hiện nay, có đến gần 3% số người lao động chưa biết chữ; 12% chưa tốt nghiệp tiểu học; 74% chưa qua đào tạo nghề một cách chuyên nghiệp…

     - Đời sống văn hóa tinh thần của công nhân chưa cao, một bộ phận đáng kể có tâm lý quá coi trọng vật chất, tiền bạc, coi nhẹ những giá trị khác…

     - Quyền sở hữu của người lao động, đặc biệt là ở các doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa chưa được coi trọng và bảo vệ thích đáng. Cùng với đó là việc làm và quyền làm việc của một bộ phận công nhân chưa được bảo đảm.

     - Một bộ phận công nhân, nhất là công nhân ở các khu công nghiệp không được bảo đảm về điều kiện làm việc; tiền lương thấp, không đủ bảo đảm đời sống vật chất và tái sản xuất sức lao động; gần một nửa số công nhân chưa được hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; đời sống văn hóa tinh thần của công nhân nói chung chưa được cải thiện đáng kể; nhiều công nhân các khu công nghiệp mới còn phải sống tạm bợ, chật chội trong các phòng trọ, không bảo đảm các tiện nghi tối thiểu, không có các đảm bảo về chăm sóc y tế giáo dục cho con cái… Tình trạng đình công, bãi công chưa có biện pháp khắc phục triệt để, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực về dư luận xã hội và trật tự trị an nói chung.

     Với thực trạng như vậy đòi hỏi công tác tuyên truyền, giáo dục cần phải đổi mới về nội dung và phương pháp nhằm phát huy những ưu điểm mà giai cấp công nhân và hoạt động công đoàn đã đạt được, đặc biệt là góp phần tháo gỡ những nguyên nhân làm hạn chế sự phát triển giai cấp công nhân trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

     Thứ nhất: Sử dụng email và scan tài liệu

     Năm 2016, khi được giao nhiệm vụ là Chánh Văn phòng Liên đoàn Lao động tỉnh, tôi đề xuất và được Thường trực trang bị cho 01 máy scan và tôi nhận thấy điều này sẽ giúp cho việc chuyển tải văn bản đến các cấp công đoàn nhanh hơn nhờ việc scan các loại văn bản của Tỉnh ủy, của Tổng Liên đoàn, của Liên đoàn Lao động tỉnh gửi email đến các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở.

     Bắt đầu từ tháng 8/2018, khi được phân công, bổ nhiệm Trưởng Ban Tuyên giáo - Nữ công, tôi đã tổng hợp toàn bộ email và số điện thoại di động của cán bộ chuyên trách công đoàn tỉnh, sau đó phân loại: danh sách toàn bộ email; danh sách email của Thường trực, các Ban LĐLĐ tỉnh, các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và danh sách email của riêng các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở. Như vậy, khi gửi email đến nhóm đối tượng nào chỉ cần vào danh sách nhóm đó copy đưa vào soạn email. Vừa nhanh vừa chính xác đối tượng nhận thư cùng file đính kèm. Điều này góp phần tiết kiệm văn phòng phẩm và thuận tiện trong công tác lưu trữ, tìm kiếm văn bản, tài liệu. Song song với việc gửi email đến các đơn vị, tôi chủ động cho scan tài liệu đưa lên Trang thông điện tử của Liên đoàn Lao động tỉnh, có ghi chú rõ đường link để đoàn viên, CNVC-LĐ ai cũng có thể truy cập và tra cứu được.

      Thứ hai: Tuyên truyền cổ động trực quan

     Công tác tuyên truyền cổ động có ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội, đòi hỏi phải có cách làm mới kể cả về quy mô và nghệ thuật tuyên truyền. Phải hết sức sáng tạo trên một tư duy mới. Không thể thụ động mà phải phối hợp chặt chẽ với các ngành, các địa phương để đưa ra những dự báo cho công tác tuyên truyền đặc biệt là cổ động trực quan, nếu không thì có kết cục ngược lại. Trong thời đại công nghệ thông tin, sự phát triển mạnh của các loại hình báo chí, nhất là báo mạng và truyền hình, công tác tuyên truyền cổ động cũng phải thích ứng, sáng tạo mới có thể đáp ứng yêu cầu của công tác tuyên truyền trong tình hình hiện nay.  Thay vì sử dụng những bài viết dài để tuyên truyền một nội dung nào đó, tôi đã tìm tòi trên Internet những video, clip liên quan đến nội dung cần tuyên truyền để chuyển tải đến đoàn viên, CNVC - LĐ. Việc tuyên truyền được trình chiếu trong các buổi sinh hoạt đọc báo đầu giờ, sinh hoạt chi bộ, điều này có tác dụng rõ rệt trong việc tuyên truyền những thông tin đúng chủ trương đường lối, phản bác lại các thông tin xấu, độc, định hướng được dư luận xã hội. Biểu hiện rõ nhất là tuyên truyền việc học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, phòng chống “Diễn biến hòa bình”, tuyên truyền về các luật, các dự án luật có nhiều dư luận trái chiều để đoàn viên, CNVC-LĐ hiểu đúng và chấp hành pháp luật của nhà nước. 

     Thứ ba: Sử dụng mạng xã hội

     Nhận thấy mạng xã hội là một trong những công cụ, phương thức tuyên truyền hữu hiệu, để các cá nhân, tổ chức, chia sẻ những kinh nghiệm sống, làm việc, kinh nghiệm quản lý điều hành… phát huy thế mạnh của mạng xã hội, tôi thành lập các nhóm trên Facebook, Zalo (nhóm gồm các đồng chí chuyên trách công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở; nhóm Ban Tuyên giáo - Nữ công; nhóm Liên đoàn Lao động tỉnh;…), tùy từng nội dung công việc mà tôi làm việc với các nhóm cụ thể, có sự tương tác giữa các thành viên trong nhóm. Do đó, sau khi gửi tài liệu qua email, tôi thường nhắn các thành viên trong Group kiểm tra email và giải quyết công việc kịp thời, hiệu quả, không phải gọi điện cho từng đơn vị nhắc nhở nữa. Khi có vướng mắc, một trong các thành viên của nhóm nêu ý kiến, tôi giải đáp cho thành viên đó thông qua Group thì toàn bộ cả nhóm đều biết, không phải giải đáp thắc mắc nhiều lần.

     Sau khi có Hướng dẫn số 1621/HD-TLĐ, ngày 09/8/2018 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy về công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên công đoàn, CNVC - LĐ trên mạng xã hội facebook, tôi đã tham mưu cho Thường trực Liên đoàn Lao động tỉnh lập tài khoản facebook Công đoàn Đắk Nông, hướng dẫn các công đoàn cấp trên cơ sở lập tài khoản facebook của từng đơn vị kết nối với các công đoàn cơ sở, đoàn viên, CNVC-LĐ; giữa các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở với nhau và kết nối với tài khoản Công đoàn Đắk Nông, Tổng Liên đoàn cũng như các tổ chức công đoàn khác trên toàn quốc.

     Từ việc sử dụng các giải pháp như trên, kết quả đạt được như sau:

     - Đối với việc thường xuyên sử dụng email và scan tài liệu lưu trữ, chia sẻ góp phần giảm chi phí văn phòng phẩm, thời gian đến với người nhận tài liệu được rút ngắn. Các nội dung công việc vẫn được triển khai nhanh, đúng yêu cầu như việc phải gửi văn bản giấy. Điều này còn đặc biệt có hiệu quả khi đi công tác xa nhưng vẫn có thể xử lý văn bản của cơ quan được một cách thông suốt.

     - Đối với việc tuyên truyền cổ động trực quan: Đặc biệt có hiệu quả khi tuyên truyền các  sự kiện quan trọng của đất nước, của tổ chức công đoàn; các vấn đề về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, việc đưa vào trình chiếu nhưng video, clip tuyên truyền có hiệu quả hơn, rõ rệt hơn là việc biên soạn những tài liệu giấy. Trong năm 2020, tôi đã tìm tòi những tài liệu tuyên truyền về học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, diễn biến Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII, Luật An ninh mạng, những nội dung về phòng chống “diễn biến hòa bình”,… được trình chiếu tại cơ quan, trong sinh hoạt chi bộ, đăng tải trên Trang thông tin điện tử LĐLĐ tỉnh, tài khoản facebook Công đoàn Đắk Nông được nhiều người theo dõi, tạo nên hiệu ứng tích cực.

     Trong công tác chuẩn bị tuyên truyền các ngày lễ lớn trong năm 2020, tôi cũng tích cực sử dụng phương pháp trình chiếu các nội dung cần tuyên truyền, khánh tiết (băng rôn, cờ phướn, khẩu hiệu, maket) để các đồng chí lãnh đạo cho ý kiến cụ thể từ vị trí, nội dung, kiểu dáng, màu sắc, số lượng… Điều này giúp cho việc trình xin ý kiến rõ ràng, tiết kiệm chi phí in màu bộ tài liệu để xin ý kiến các thành viên Tiểu ban Nội dung, Tuyên truyền, khánh tiết, phục vụ các hội nghị.

     - Đối với việc sử dụng mạng xã hội: Việc sử dụng mạng xã hội của công đoàn được duy trì thường xuyên và trở thành một trong những công cụ hiệu quả, các nội dung tuyên truyền phong phú, tạo được tính liên kết và chia sẻ thông tin trong đoàn viên; những thông tin về hoạt động công đoàn, đời sống công nhân lao động, các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch được định hướng kịp thời trên mạng xã hội… Cùng với các phương tiện truyền thông khác, mạng xã hội là một trong những công cụ đắc lực được quan tâm triển khai thực hiện đồng bộ đến các cấp công đoàn trong tỉnh, các cấp công đoàn đã tích cực đăng tải, chia sẻ  tin bài của các tổ chức công đoàn ca ngợi tình yêu quê hương đất nước, ca ngợi Đảng, Bác Hồ, giai cấp công nhân, các phong trào thi đua. Đồng thời, thường xuyên đăng tải những status kêu gọi đoàn viên, CNVC-LĐ tham gia xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh, tuyên truyền các sự kiện, những ngày lễ lớn của đất nước, khơi dậy tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc… Đồng thời qua đó tác động mạnh mẽ và góp phần cổ vũ, nâng cao ý thức cho mỗi đoàn viên về vai trò, trách nhiệm của mình trong đấu tranh chống lại sự xuyên tạc của các thế lực thù địch, trong học tập, lao động, đổi mới và xây dựng quê hương, đất nước.

     Việc hình thành các nhóm (group) giúp cho quá trình triển khai công việc nhanh chóng, có sự tương tác giữa các thành viên trong nhóm với nhau để cùng chia sẻ, thảo luận, cùng thực hiện, thuận tiện trong việc đôn đốc các nhiệm vụ đã triển khai, ví dụ:

     - Nắm tình hình tư tưởng, dư luận xã hội trong công nhân lao động, tình hình an ninh chính trị ở các đơn vị thông qua Liên đoàn Lao động huyện, thành phố, công đoàn ngành và tương đương.

     - Ban Tuyên giáo - Nữ công gửi các thành viên trong nhóm nội dung tuyên truyền các ngày lễ lớn trong năm, các đơn vị in băng rôn, treo xong, chụp hình gửi vào group báo cáo;

     - Bên cạnh đó, việc tạo các nhóm trên mạng xã hội cũng tạo điều kiện cho các thành viên trong nhóm giao lưu, trao đổi công việc với nhau, cùng nhau thi đua phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ, tạo bầu không khí vui vẻ, thân mật và gắn kết giữa các thành viên.

     Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ XII đã đặt ra ba khâu đột phá, công tác tuyên truyền là một trong ba khâu đột phá ấy: “Xây dựng nguồn lực công đoàn đủ mạnh, đẩy mạnh công tác truyền thông công đoàn đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới”. Đồng thời Đại hội cũng đặt ra những nhiệm vụ hết sức cụ thể cho công tác tuyên truyền của công đoàn: “Tiến hành thường xuyên, đồng bộ, chất lượng công tác tuyên truyền, giáo dục, góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động cho người lao động. Chủ động thông tin về tổ chức và hoạt động Công đoàn, chú trọng công tác định hướng thông tin trên Internet và mạng xã hội. Tham gia xây dựng môi trường văn hóa tích cực trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, khu công nghiệp; đời sống tinh thần lành mạnh cho người lao động. Chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền đồng cấp về những vấn đề mới, diễn biến mới trong phong trào công nhân, viên chức, lao động và tổ chức công đoàn”.

     Với việc đổi mới công tác tuyên truyền như vừa nêu, tôi nhận thấy có những hiệu ứng và kết quả tích cực, có sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức của cán bộ, đoàn viên, CNVC-LĐ khi được tuyên truyền. Song song với đó là việc ứng dụng khoa học công nghệ vào quá trình giải quyết công việc, nó có quan hệ mật thiết với phương pháp tuyên truyền, vận động mới. Những gì đang diễn ra của cuộc cách mạng khoa học công nghiệp 4.0, bên cạnh những phương pháp tuyên truyền truyền thống thì cần có sự quan tâm đầu tư tìm hiểu những phương pháp mới, phù hợp với tình hình hiện nay để công tác tuyên truyền ngày càng hiệu quả hơn.

Vân Trang